Freelance çalışma modelinin yaygınlaşmasıyla birlikte vergi yükümlülükleri konusunda doğru bilgi sahibi olmak kritik önem taşımaktadır. Bu rehberde freelance gelirlerinde KDV istisnası uygulamaları, yasal düzenlemeler ve vergi yükümlülükleri detaylı olarak açıklanmaktadır. Serbest meslek faaliyeti kapsamında değerlendirilen freelance hizmetlerde hangi durumlarda KDV istisnası uygulanacağı ve bu konudaki güncel mevzuat bilgileri yer almaktadır.

Freelance Çalışanların Vergi Statüsü ve Yasal Çerçeve

Freelance çalışma modelinin yaygınlaşmasıyla birlikte, bu alanda faaliyet gösteren kişilerin vergi statüsü ve yasal yükümlülükleri konusunda net bir çerçeve çizmek kritik önem taşımaktadır. Türk vergi mevzuatı, freelance çalışanları serbest meslek erbabı olarak sınıflandırmakta ve bu doğrultuda çeşitli vergi yükümlülükleri öngörmektedir.

Serbest Meslek Faaliyeti Tanımı

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 65. maddesi, serbest meslek faaliyetinin temel tanımını yapmaktadır. Bu maddeye göre serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesai, ilmi veya mesleki bilgiye dayanan, ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın yapılması olarak tanımlanmaktadır.

Bu tanım çerçevesinde freelance çalışanların faaliyetleri şu temel özellikleri taşımaktadır:

• Kişisel uzmanlık ve bilgi birikimi ön planda olmaktadır
• Sermaye yoğun olmayan faaliyetler söz konusudur
• İşveren-işçi ilişkisi bulunmamaktadır
• Ticari mahiyette olmayan hizmet sunumu gerçekleştirilmektedir

Freelance çalışma kapsamında değerlendirilen başlıca faaliyet alanları şunlardır:

• Yazılım geliştirme ve programlama hizmetleri
• Grafik tasarım ve görsel içerik üretimi
• İçerik yazarlığı ve editörlük
• Çeviri ve tercümanlık hizmetleri
• Sosyal medya yönetimi ve dijital pazarlama
• Danışmanlık ve eğitim hizmetleri

Gelir Vergisi Kanunu'nun 66. maddesi ise, "serbest meslek faaliyetini mutad meslek halinde ifa edenlerin serbest meslek erbabı" olduğunu belirtmektedir. Bu düzenleme, freelance çalışanların vergi statüsünün belirlenmesinde süreklilik kriterinin önemini ortaya koymaktadır.

Gelir Türleri ve Sınıflandırma

Türk vergi sistemi, freelance çalışanların elde ettikleri gelirleri süreklilik kriterine göre iki ana kategoride değerlendirmektedir:

Serbest Meslek Kazancı

Süreklilik arz eden ve mutad meslek halinde yapılan freelance faaliyetlerden elde edilen gelirler bu kategoriye girmektedir. Örneğin, yıl boyunca düzenli olarak farklı müşterilere web tasarım hizmeti veren bir freelancerın gelirleri serbest meslek kazancı olarak sınıflandırılır.

Bu tür gelirler için:

• Düzenli beyanname verme yükümlülüğü bulunmaktadır
• Defter tutma mecburiyeti söz konusudur
• Serbest meslek makbuzu düzenleme zorunluluğu vardır

Arızi Kazanç

Bir defaya mahsus iş ilişkilerinden elde edilen gelirler arızi kazanç olarak adlandırılmaktadır. 2025 takvim yılında arızi kazanç istisna tutarı 280 bin TL olarak belirlenmiştir. Bu tutarın altında kalan ve sürekli olmayan gelirler vergiden muaf tutulmaktadır.

Arızi kazanç kapsamında değerlendirilen durumlar:

• Tek seferlik proje bazlı çalışmalar
• Geçici danışmanlık hizmetleri
• Ara sıra yapılan çeviri işleri
• Münferit tasarım projeleri

Beyanname Yükümlülüğü

Gelir Vergisi Kanunu'nun 85. maddesi gereğince, freelance çalışanlar takvim yılı içinde elde ettikleri kazançları için yıllık beyanname vermek zorundadır. Bu yükümlülük, gelir türü ve tutarına bakılmaksızın tüm serbest meslek erbabı için geçerlidir.

Beyanname verme sürecinde dikkat edilmesi gereken hususlar:

• Mart ayının 1-25'i arasında beyanname verilmelidir
• Tüm gelir kaynakları beyan edilmelidir
• Gider belgeleri muhafaza edilmelidir
• KDV beyannameleri ile uyumlu olmalıdır

Vergi Avantajları ve İstisnalar

Freelance çalışanlar için öngörülen bazı vergi avantajları bulunmaktadır:

Genç Girişimci İstisnası: 29 yaşını doldurmamış kişilerin ilk üç yıl boyunca 75.000 TL'ye kadar kazançları gelir vergisinden muaf tutulmaktadır.

Arızi Kazanç İstisnası: 280 bin TL'yi geçmeyen ve sürekli olmayan gelirler için vergi muafiyeti uygulanmaktadır.

Bu yasal çerçeve, freelance çalışanların vergi yükümlülüklerini yerine getirirken hangi statüde değerlendirileceğini ve ne tür avantajlardan yararlanabileceğini belirlemektedir. Doğru vergi planlaması yapabilmek için bu temel kavramların anlaşılması ve uygulanması büyük önem taşımaktadır.

KDV İstisnası ve Yurt Dışı Hizmetler

Freelance çalışanların yurt dışına verdikleri hizmetlerde Katma Değer Vergisi (KDV) istisnası uygulaması, vergi yükünü önemli ölçüde azaltan kritik bir konudur. Bu istisna, Türkiye'deki freelancerların uluslararası pazarda rekabet gücünü artıran önemli bir avantaj sağlamaktadır.

Yurt Dışı Hizmet KDV İstisnası

3065 sayılı KDV Kanunu'nun 11/1-a maddesi uyarınca, yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetler KDV'den istisna tutulmaktadır. Bu düzenleme, freelance çalışanların uluslararası müşterilerine sundukları hizmetlerde önemli bir maliyet avantajı yaratmaktadır.

KDV istisnasının uygulanabilmesi için hizmetin yurt dışındaki bir müşteri için yapılması ve yurt dışında faydalanılması gerekmektedir. Bu şartların birlikte gerçekleşmesi halinde, freelancer müşterisinden KDV tahsil etmek zorunda kalmamaktadır.

Yurt dışı hizmet KDV istisnası şu alanlarda sıklıkla uygulanmaktadır:

• Yazılım geliştirme ve programlama hizmetleri
• Grafik tasarım ve görsel içerik üretimi
• Çeviri ve lokalizasyon hizmetleri
• Dijital pazarlama ve sosyal medya yönetimi
• Danışmanlık ve eğitim hizmetleri
• İçerik yazarlığı ve editörlük

İstisna kapsamındaki hizmetlerde freelancer, müşterisine düzenlediği faturada KDV tutarı göstermez ve faturada "3065 sayılı KDV Kanununun 11/1-a maddesi hükmü gereğince KDV hesaplanmamıştır" ibaresine yer verir.

İstisna Şartları ve Uygulaması

KDV Kanunu'nun 12/2 maddesi gereğince, hizmetin KDV'den istisna edilebilmesi için belirli şartların yerine getirilmesi zorunludur. Bu şartlar titizlikle değerlendirilmeli ve her somut olayda ayrı ayrı incelenmelidir.

Temel istisna şartları:

• Hizmetin yurt dışındaki bir müşteri için yapılması
• Hizmetin yurt dışında faydalanılması
• Müşterinin yurt dışında yerleşik olması
• Hizmetin Türkiye dışında kullanılması veya tüketilmesi

Önemli bir ayrım yapılması gereken durum, yurt dışı firmanın Türkiye'deki faaliyetlerine yönelik hizmetlerdir. Eğer freelancerın verdiği hizmet, yurt dışındaki firmanın Türkiye'deki şubesine veya Türkiye'deki faaliyetlerine yönelikse, bu durumda KDV istisnası uygulanmaz ve normal KDV oranları geçerli olur.

Pratik uygulama örnekleri:

• İstisna kapsamında: ABD'deki bir şirket için web sitesi tasarımı
• İstisna kapsamında: Almanya'daki müşteri için İngilizce çeviri hizmeti
• İstisna kapsamı dışında: Yurt dışı firmanın Türkiye şubesine danışmanlık
• İstisna kapsamı dışında: Türkiye'de faaliyet gösteren yabancı şirket için hizmet

Freelancerların dikkat etmesi gereken önemli bir nokta, hizmetin niteliğinin belirlenmesidir. Hizmetin tamamen dijital ortamda sunulması ve yurt dışında tüketilmesi durumunda istisna uygulanabilirken, fiziksel teslimat gerektiren veya Türkiye'de gerçekleştirilen hizmetlerde istisna uygulanmaz.

Belgelendirme gereklilikleri açısından, freelancerların müşteri ile yaptıkları sözleşmelerde hizmetin nerede ve nasıl kullanılacağını net bir şekilde belirtmeleri önerilmektedir. Bu durum, olası vergi incelemelerinde ispat yükünü kolaylaştıracaktır.

KDV istisnası uygulanmayan durumlarda, freelancerlar %18 KDV oranı ile serbest meslek makbuzu düzenlerken, genel hizmetlerde %20 KDV oranı uygulanabilmektedir. Bu oranlar hizmetin türüne göre değişiklik gösterebilmektedir.

Yurt dışı hizmetlerde KDV istisnası, freelancerların maliyet avantajı elde etmesini sağlarken, aynı zamanda rekabet gücünü de artırmaktadır. Ancak bu istisnadan yararlanabilmek için yasal şartların eksiksiz olarak yerine getirilmesi ve uygun belgelendirmenin yapılması kritik önem taşımaktadır.

Vergi Yükümlülükleri ve Oranlar

Freelance çalışanların karşılaştığı en önemli konulardan biri vergi yükümlülüklerinin doğru hesaplanması ve zamanında yerine getirilmesidir. Bu bölümde, freelancerların karşılaştığı temel vergi türleri, oranları ve özel durumlar detaylı olarak ele alınmaktadır.

Gelir Vergisi Tarifeleri

Freelance çalışanların elde ettikleri gelirler, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu kapsamında serbest meslek kazancı olarak değerlendirilir ve artan oranlı tarife sistemine tabidir. 2025 yılı için geçerli olan gelir vergisi tarifeleri şu şekildedir:

32.000 TL'ye kadar olan gelirler için %15 vergi oranı uygulanmaktadır. Bu dilim, özellikle yeni başlayan veya düşük gelirli freelancerlar için önemli bir avantaj sağlamaktadır. Örneğin, yıllık 30.000 TL kazanç elde eden bir freelancer, bu tutarın tamamı üzerinden %15 oranında vergi ödeyecektir.

70.000 TL'nin 32.000 TL'yi aşan kısmı için %20 oranı uygulanır. Bu durumda ilk 32.000 TL için 4.800 TL vergi hesaplanırken, kalan tutar üzerinden %20 oranında vergi alınır.

170.000 TL'nin 70.000 TL'yi aşan kısmı için %27 oranı geçerlidir. Bu gelir dilimindeki freelancerlar için toplam vergi yükü önemli ölçüde artmaktadır.

880.000 TL'nin 170.000 TL'yi aşan kısmı için %35 oranı uygulanırken, 880.000 TL'den fazla gelirler için %40 gibi yüksek bir oran söz konusudur.

Genç Girişimci İstisnası kapsamında, GVK Mükerrer Madde 20 hükmü gereğince 29 yaşını doldurmamış kişilerin ilk 3 yıl boyunca 75.000 TL'ye kadar kazançları gelir vergisinden muaf tutulmaktadır. Bu istisna, genç freelancerlar için önemli bir teşvik unsuru oluşturmaktadır.

Freelancerların şahıs şirketi kurması durumunda ise %23 kurumlar vergisi oranı sabit olarak uygulanmaktadır. Yaklaşık 162.000 TL kazanca kadar gelir vergisi avantajlı olurken, daha yüksek kazançlarda kurumlar vergisi tercih edilebilir bir seçenek haline gelmektedir.

Stopaj Vergisi Uygulaması

Freelance çalışanların hizmet verdikleri şirketler, ödeme yaparken belirli oranlarda stopaj vergisi kesmek zorundadır. Serbest meslek makbuzu keserken %20 stopaj vergisi oranı uygulanmaktadır. Bu stopaj, freelancerın yıllık gelir vergisi yükümlülüğünün bir kısmını önceden karşılamaktadır.

Stopaj vergisi sistemi, hem devletin vergi tahsilatını güvence altına alması hem de mükelleflerin vergi yükünü yıl boyunca dağıtması açısından önemli bir işlev görmektedir. Freelancer, yıl sonunda beyanname verirken kesilen stopaj tutarlarını, hesaplanan gelir vergisinden mahsup edebilmektedir.

KDV uygulaması açısından, serbest meslek makbuzlarında %18 KDV oranı geçerlidir. Ancak yurt dışına verilen hizmetlerde, belirli şartların sağlanması durumunda KDV istisnası uygulanabilmektedir.

Stopaj vergisi kesintisi yapılırken, hizmet alan şirketin bu tutarı ertesi ayın 26'sına kadar vergi dairesine yatırması gerekmektedir. Freelancer açısından bu kesinti, gelecekte ödenecek vergilerin peşin tahsili anlamına gelmektedir.

Vergi yükümlülüğünü etkileyen faktörler arasında ikamet edilen yer, hizmetin verildiği yer, yaş ve gelir sürekliliği yer almaktadır. Türkiye'de altı aydan fazla oturanlar tüm gelirlerinden vergilendirilirken, geçici ve arızi kazanç sınırının altındaki gelirler vergiden muaf tutulabilmektedir.

Freelancerların vergi planlaması yaparken bu oranları dikkate alması, hem yasal yükümlülüklerini yerine getirmesi hem de vergi yükünü optimize etmesi açısından kritik önem taşımaktadır. Özellikle gelir seviyesine göre bireysel mükellefiyet ile şirket mükellefiyet arasında seçim yapılması, vergi verimliliği açısından değerlendirilmesi gereken önemli bir konudur.

Belgelendirme ve Faturalama Yöntemleri

Freelance çalışanların vergi yükümlülüklerini yerine getirirken kullanabilecekleri üç temel belgelendirme yöntemi bulunmaktadır. Bu yöntemlerin her birinin kendine özgü avantajları, şartları ve uygulama prosedürleri vardır. Doğru belgelendirme yönteminin seçimi, hem vergi yükümlülüklerinin eksiksiz yerine getirilmesi hem de iş süreçlerinin verimli yürütülmesi açısından kritik önem taşımaktadır.

Serbest Meslek Makbuzu

213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 236. maddesi uyarınca, serbest meslek erbabı olan freelance çalışanlar her tahsilat için serbest meslek makbuzu düzenleme mecburiyetindedir. Bu yasal zorunluluk, gelir elde edilen her işlem için geçerli olup, makbuz düzenlenmeden tahsilat yapılması vergi mevzuatına aykırılık teşkil etmektedir.

Serbest meslek makbuzu düzenlemek için öncelikle vergi dairesinden meslek mükellefiyeti açılması gerekmektedir. Bu işlem tamamlandıktan sonra, matbaa ile anlaşarak makbuz bastırılması veya alternatif olarak e-Serbest Meslek Makbuzu (e-SMM) sistemine geçiş yapılması mümkündür. E-SMM sistemi, özel entegratör aracılığıyla dijital ortamda makbuz düzenleme imkanı sunmaktadır.

Serbest meslek makbuzunda bulunması gereken temel bilgiler şunlardır:

• Makbuzu düzenleyen kişinin ad, soyad veya unvan ve adresi
• Vergi dairesi ve hesap numarası bilgileri
• Müşterinin ad, soyad veya unvan ve adresi
• Hizmet karşılığında alınan ücret tutarı
• İşlemin gerçekleştiği tarih
• Seri ve sıra numarası

Makbuz düzenlenirken %18 KDV oranı ve %20 stopaj vergisi uygulanmaktadır. Yurt dışındaki müşteriler için verilen hizmetlerde ise KDV istisnası uygulanabilmekte, bu durumda makbuzda sadece hizmet bedeli gösterilmektedir.

Şahıs Şirketi Faturalama

Freelance çalışanlar için alternatif bir yöntem olan şahıs şirketi kurma, özellikle düzenli müşteri portföyü bulunan ve yüksek ciro elde eden profesyoneller için avantajlı olabilmektedir. Bu yöntemde 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 231/5. maddesi uyarınca fatura hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami 7 gün içinde düzenlenmesi gerekmektedir.

Şahıs şirketi kurarak fatura düzenleme yönteminin başlıca avantajları:

• Kurumsal müşterilerin ödeme süreçlerinin kolaylaşması
• Vergi beyanname işlemlerinin hızlanması
• Profesyonel imaj oluşturulması
• Daha geniş hizmet yelpazesi sunma imkanı

Bu yöntemde %23 sabit kurumlar vergisi oranı uygulanmaktadır. Yaklaşık 162.000 TL kazanca kadar gelir vergisi avantajlı olurken, daha yüksek kazançlarda kurumlar vergisi avantajlı hale gelmektedir.

Yabancı müşteriye fatura keserken özel durumlar söz konusudur. KDV tutarı yazılmaz, sadece ödeme tutarı belirtilir. Yabancı para birimiyle ödeme yapılacaksa kur değeri de faturada yer almalıdır. Hizmetin yurt dışındaki müşteri için yapılması ve yurt dışında faydalanılması durumunda KDV istisnası uygulanmaktadır.

Gider Pusulası Kullanımı

2025 yılı itibarıyla 280 bin TL'yi geçmeyen ve sürekli olmayan gelirler için gider pusulası kullanılarak vergi yükümlülükleri yerine getirilebilmektedir. Bu yöntem, özellikle düşük ciro elde eden ve düzensiz gelir akışına sahip freelance çalışanlar için pratik bir çözüm sunmaktadır.

Gider pusulası kullanımının temel özellikleri:

• Arızi kazanç niteliğindeki gelirler için uygulanabilir
• Süreklilik arz etmeyen iş ilişkilerinde kullanılır
• Basit ve hızlı bir belgelendirme yöntemidir
• Düşük maliyetli bir seçenektir

Bu yöntemde 280 bin TL sınırı kritik önem taşımaktadır. Bu tutarı aşan gelirler için mutlaka serbest meslek makbuzu düzenlenmesi veya şahıs şirketi kurulması gerekmektedir. Gider pusulası kullanımında da KDV ve stopaj hesaplamaları yapılmakta, ancak işlemler daha basitleştirilmiş prosedürlerle yürütülmektedir.

Her üç yöntemin de kendine özgü avantaj ve dezavantajları bulunmaktadır. Freelance çalışanların gelir düzeyi, müşteri profili, iş sürekliliği ve gelecek planları gibi faktörleri değerlendirerek en uygun belgelendirme yöntemini seçmeleri önerilmektedir. Vergi mevzuatının karmaşık yapısı nedeniyle profesyonel destek alınması, hem yasal yükümlülüklerin eksiksiz yerine getirilmesi hem de vergi optimizasyonu açısından faydalı olacaktır.

Özel Durumlar ve İstisnalar

Freelance çalışanların vergi yükümlülükleri konusunda genel kuralların yanı sıra, belirli durumlar için özel düzenlemeler ve istisnalar bulunmaktadır. Bu özel durumlar, freelancerların vergi yükünü önemli ölçüde etkileyebilir ve doğru uygulandığında vergi avantajı sağlayabilir.

Genç Girişimci İstisnası

Gelir Vergisi Kanunu Mükerrer Madde 20 kapsamında, 29 yaşını doldurmamış freelancerlar için önemli bir vergi avantajı bulunmaktadır. Bu düzenlemeye göre:

• 29 yaş altındaki freelancerlar ilk üç yıl boyunca 75.000 TL'ye kadar olan kazançlarından gelir vergisi ödemezler
• Bu istisna sadece gelir vergisi için geçerlidir, KDV yükümlülüğü devam eder
• İstisna süresi, serbest meslek faaliyetine başlama tarihinden itibaren hesaplanır
• Üç yıllık süre sonunda normal vergi tarifesi uygulanmaya başlar

Bu düzenleme, genç freelancerların iş hayatına başlarken karşılaştıkları mali yükü hafifletmeyi amaçlamaktadır.

Sosyal İçerik Üreticileri ve Mobil Uygulama Geliştiricileri

Gelir Vergisi Kanunu Mükerrer Madde 20/B ile sosyal medya içerik üreticileri ve mobil uygulama geliştiricileri için özel bir düzenleme getirilmiştir:

• Bu kişilerin kazançları gelir vergisinden muaf tutulmaktadır
• Ancak Türkiye'de banka hesabı bulundurma şartı vardır
• %15 tevkifat uygulaması yapılmaktadır
• Bu istisna, dijital ekonominin gelişimini desteklemeye yöneliktir

Arızi Kazanç İstisnası

2025 takvim yılında arızi kazanç istisna tutarı 280 bin TL olarak belirlenmiştir. Bu düzenleme:

• Bir defaya mahsus iş ilişkilerinden elde edilen gelirler için geçerlidir
• Süreklilik arz etmeyen freelance çalışmalar bu kapsamda değerlendirilir
• Bu tutarın altındaki gelirler vergiden muaf tutulur
• Tutarın aşılması durumunda tüm gelir vergilendirilir

Platform Çalışanları İçin Özel Durumlar

Bionluk, Upwork gibi platformlarda çalışan freelancerlar için özel durumlar söz konusudur:

• Yerel platformlarda çalışanların Türkiye vergi mevzuatına tam uyum sağlaması gerekir
• Uluslararası platformlarda çalışanların ikamet durumu vergi yükümlülüklerini etkiler
• Platform komisyonları gider olarak gösterilebilir
• Döviz kurundaki değişimler kazanç hesaplamasını etkiler

Yurt Dışı Müşteriler İçin Özel Uygulamalar

Yurt dışındaki müşterilere hizmet veren freelancerlar için:

• KDV istisnası hizmetin niteliğine göre belirlenir
• Müşterinin yurt dışındaki faaliyetlerine yönelik hizmetler KDV'den istisna
• Türkiye'deki faaliyetlerine yönelik hizmetler KDV'ye tabi
• Dövizle ödeme yapılması durumunda kur değeri belirtilmeli

Karma Faaliyet Gösteren Freelancerlar

Hem ticari hem de serbest meslek faaliyeti gösteren freelancerlar için:

• Faaliyetlerin ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekir
• Her faaliyet türü için ayrı defter tutulması zorunludur
• Vergi oranları faaliyet türüne göre farklılık gösterir
• Giderlerin doğru faaliyet türüne yüklenmesi kritiktir

Vergi Anlaşmaları ve Çifte Vergilendirme

Yurt dışında da vergi yükümlülüğü bulunan freelancerlar için:

• Çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları uygulanır
• Yurt dışında ödenen vergiler mahsup edilebilir
• Anlaşma hükümleri her ülke için farklılık gösterir
• Profesyonel danışmanlık alınması önerilir

Geçici Vergi Uygulaması

Belirli gelir seviyesini aşan freelancerlar için:

• Geçici vergi beyannamesi verme yükümlülüğü doğar
• Üç aylık dönemler halinde beyan edilir
• Yıllık beyannamede mahsup edilir
• Gecikme durumunda ceza uygulanır

Sonuç ve Genel Değerlendirme

Freelance çalışanların vergi yükümlülükleri, genel kuralların yanı sıra birçok özel durum ve istisna içermektedir. Genç girişimci istisnası, arızi kazanç muafiyeti ve yurt dışı hizmet KDV istisnası gibi düzenlemeler, freelancerların vergi yükünü önemli ölçüde hafifletebilmektedir.

Bu kapsamda freelancerların, kendi durumlarına uygun vergi stratejilerini belirleyebilmeleri için mevzuatı yakından takip etmeleri ve gerektiğinde profesyonel destek almaları kritik önem taşımaktadır. Vergi mevzuatının dinamik yapısı göz önünde bulundurularak, güncel gelişmelerin takip edilmesi ve vergi planlamasının buna göre yapılması, hem yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesi hem de vergi avantajlarından faydalanılması açısından gereklidir.

Freelance çalışma modelinin sunduğu esneklik ve özgürlük, doğru vergi planlaması ile birleştiğinde hem bireysel hem de ekonomik açıdan sürdürülebilir bir iş modeli haline gelmektedir. Bu nedenle, vergi yükümlülüklerinin sadece bir maliyet kalemi olarak değil, iş stratejisinin ayrılmaz bir parçası olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.